پی‌تک (PayTech) که از ترکیب دو کلمه انگلیسی Pay Technology به معنای فناوری پرداخت، ساخته شده، همانطور که از اسمش پیداست، هرگونه پرداختی است که با استفاده از تکنولوژی انجام شود؛ از اینترنت اشیا گرفته تا ارزهای دیجیتال و موبایل بانک و از اپلیکیشن های کاربردی گرفته تا موارد روزمره‌ای مثل فنجان های قهوه‌ای که هزینه‌شان بدون هیچ گونه تماس فیزیکی پرداخت می شود. در دنیای امروز که نیاز و رقابت بر سر انعطاف پذیری و سرعت در کلیه امور زندگی، مخصوصا مسائل مالی و نقل و انتقال پولی، روز به روز بیشتر می شود، پی‌تک، در آینده‌ای نزدیک، به روش پرداخت همگانی تبدیل می شود.
پی‌تک یکی از زیرمجموعه‌های فینتک (fintech) محسوب می شود. ابتدا به طور خلاصه ببینیم فینتک چیست و بعد به طور مفصل به موضوع پی‌تک بپردازیم.
فینتک مخفف financial technology و به معنای فناوری مالی است. این سیستم تلاش می کند از فناوری های مدرن برای تولید محصولات و ارائه خدمات در صنعت مالی و پولی استفاده کند. فینتک صنعتی به‌سرعت در حال رشد با کاربردهای بسیار زیاد در زمینه‌های مالی است. این صنعت، چندین شاخه دارد که پی‌تک یکی از اولین و مهم ترین شاخه های آن است. در واقع فینتک به‌عنوان یک کل، به کلیت امور مالی می پردازد و پی‌تک به‌عنوان یک بخش این کل، بر معاملات و پرداخت‌ها تمرکز دارد.
در ادامه بیشتر توضیح می دهیم که پی‌تک واقعا چیست و چه می کند. با ما همراه باشید.
پی‌تک چیست؟
همانطورکه تا اینجا متوجه شدیم پی‌تک، نوعی تکنولوژی است که با استفاده از ابزارهای مدرن، درر حال متحول کردن روندهای مالی، یعنی پرداخت و دریافت پول در دنیاست. در واقع پی‌تک، روش های پرداخت را با تکنولوژی تکنولوژی تلفیق می کند تا نقل و انتقالات مالی، به صورت الکترونیکی و با حذف هرچه بیشتر حضور فیزیکی انسان انجام شود. تمرکز این سیستم بر انجام هرچه سریع‌تر و ایمن‌تر علمیات مالی است و اینکه از هر جای دنیا بتوان به‌راحتی آن را انجام داد.
برای اینکه بهتر متوجه ماهیت و روش عملکرد پی‌تک شوید، آن را با مثالی روشن‌تر می کنیم. در روش های سنتی پرداخت و دریافت مالی، افراد با حضور در بانک‌ها یا نهادهای مالی و اعتباری، امور مالی خود را انجام می دادند، که این شیوه هنوز هم رایج است. طبیعتا در این سیستم، هم زمان زیادی از افراد گرفته می شود و هم اینکه همان زمان هم محدود است و با اتمام ساعت کاری بانک، بقیه کارها باید روز بعد در همان ساعات اداری انجام شود. علاوه بر این موارد، این روش سنتی، هم برای خود سیستم بانکی و هم مشتریان آن، هزینه های بسیاری دارد که قابل چشم پوشی نیست.
کاربرد پی‌تک
با توجه به آنچه در بخش قبل آمد، می توانیم بگوییم که پی‌تک آمده است تا با راهکارهای مدرنی که متناسب با پیشرفت روزافزون دنیاست، روندهای سنتی مالی را تغییر دهد و تا جایی که ممکن است، خدمات بانکی را به سمت دیجیتالی شدن کامل پیش ببرد؛ تغییراتی که هم اکنون نیز در بخش هایی در حال اجراست.
به زبان ساده تر، اصلی ترین کاربردی که با اجرایی شدن کامل این سیستم، از آن انتظار می رود، راحتی بیشتر، سرعت بسیار بالاتر و کاهش بسیار واضح هزینه‌ها نسبت به سیستم سنتی و نیز امکان انجام هر نوع عملیات مالی به‌صورت شبانه روزی است. وقتی در نظر بگیریم که همه این موارد، در یک سیستم بین‌المللی و برای پرداخت‌های فرامرزی هم استفاده می شود، می توان به بزرگی تاثیرات این سیستم مدرن بیشتر پی برد.البته که پی‌تک چیزی فراتر از صرفا عملیات بانکی است که چند سالی است در حال تجربه بخشی از آن هستیم.
از دیگر کاربردهای پی‌تک که همین حالا هم در بخش هایی از دنیا وجود دارد می توان به این موارد اشاره کرد: کیف پول های الکترونیکی، کارت های پرداختی که بدون هیچ تماسی، پرداخت را انجام می دهند یا حتی وسایل شخصی مثل عینک آفتابی یا لیوانی که می توان آنها را به حساب های بانکی یا کیف پول الکترونیکی متصل کرد و پرداخت‌های مالی را انجام داد؛ در حالی که دارید قدم می زنید و فقط به عینک مدرن و دیجیتالی‌تان نگاه می کنید یا وقتی دارید یک فنجان قهوه می نوشید و همزمان قبض هایتان را پرداخت می کنید، بدون اینکه چیزی غیر از همان فنجان قهوه را لمس کنید!
احراز هویت بیومتریک هم از دیگر روندهای پرداخت مدرن است که به‌تازگی در بسیاری از کشورهای اروپایی، در حال استفاده است.
بیشتر بخوانید:رگ تک (RegTech) چیست و چرا اهمیت دارد؟
اهداف پی‌تک چیست؟
همانطور که در بخش قبلی گفتیم، اصلی ترین هدف پی‌تک، دیجیتالی کردن روندهای پرداخت و دریافت پول است که باعث آسان تر، سریع تر و کم هزینه تر شدن تراکنش ها می شود.
غیر از این هدف کلی، اهداف دیگری نیز می توان برای این صنعت نام برد که عبارتند از:
افزایش چابکی سیستم پرداخت
افزایش چابکی سیستم های پرداختی به چند عامل بستگی دارد که مهم ترین این عوامل، سرعت بیشتر، هزینه کمتر و ارائه خدمات در گستره‌ای بزرگ تر نسبت به سیستم های سنتی است. با فناوری های جدید، این عوامل در سیستم های پرداخت، روز به روز، بیشتر ارتقا پیدا می کنند.
افزایش امنیت سایبری
هرچند به طور کلی، وظیفه ارتقای امنیت سایبری در دنیای تکنولوژی، بر عهده بخش های دیگری از فین تک، مثل رگ تک است، اما درعین حال هر بخشی از این صنعت، وظیفه دارد امنیت خودش را حفظ کند و ارتقا دهد؛ مخصوصا پی‌تک که مبتنی بر دریافت و پرداخت است و طبیعتا یکی از دغدغه‌های کسب و کارهایی که از این سیستم استفاده می کنند، وجود فضای امن و سالم برای انجام تراکنش‌های مالی است.
سیستم ذخیره سازی داده
کار اصلی پی‌تک ها ارتقای روندهای پرداخت و دریافت در دنیای دیجیتال است؛ اما این صنعت در کنار وظیفه اصلی خود، خدمات بسیار دیگری نیز به کاربران ارائه می کند؛ ازجمله ارائه سیستمی برای ذخیره کردن داده ها. خیلی از مشتریانی که معاملات روزانه زیادی دارند، مایلند که اطلاعات تراکنش های خود را در محل خاصی ذخیره کنند تا در مواقع نیاز، به آنها دسترسی داشته باشند. پی‌تک این امکان را برای آنها فراهم می کند.
ابزارهای پی‌تک
دنیای فناوری پرداخت یا همان پی‌تک به ابزارهای مختلفی مجهز است که هرکدام بخشی از نیاز مشتریان این صنعت را برطرف می کنند و همه این ابزارها روز به روز در حال پیشرفت و ارتقا هستند. در ادامه، به چند مورد از پرکاربردترین و محبوب ترین این ابزارها اشاره می کنیم.
بانکداری موبایلی
بانکداری موبایلی یکی از ابزارهای بسیار محبوب پی‌تک است. این سیستم ها که آنلاین یا مبتنی بر اپلیکیشن هستند، کار انتقال وجه و پیگیری امور مالی را برای مشتریان در هر جایی که هستند، حتی در حال حرکت، آسان می کنند. بسیاری از این اپلیکیشن ها، کار نقد کردن چک را هم انجام می دهند و به مشتریان این امکان را می دهند که چک ها را تنها با یک عکس ساده نقد کنند.
بیشتر بخوانید:نئوبانک چیست و چه تفاوتی با بانک های آنلاین دارد؟
درگاه های پرداخت
درگاه های پرداخت اینترنتی، از اولین و پرکاربردترین ابزارهای پی‌تک هستند که روندهای پرداخت مالی را ارتقا داده‌اند. این درگاه ها با فراهم کردن امکان انجام معاملات بانکی بدون حضور در شعبه های بانک، ضمن اینکه امور بانکی را تا حد زیادی سریع تر و راحت تر کرده‌اند، باعث صرفه‌جویی بسیاری در زمان و هزینه، هم برای مشتریان و هم برای بانک ها شده‌اند. غیر از امور بانکی، درگاه پرداخت، یک ابزار مفید و کارآمد برای فروشگاه های اینترنتی است که در گسترش تجارت الکترونیکی، نقش بسیار مهمی ایفا کرده و همچنان در حال پیشرفت و گسترش است. ازجمله این پیشرفت ها، استفاده از QR کدها برای تراکنش هاست که باعث شده نیاز به ارائه شماره کارت، هر روز کمتر و کمتر شود.
کیف پول دیجیتال
کیف پول های دیجیتال، در واقع یک بسته دیجیتالی از کارت های اعتباری، کارت های هدیه و حتی اطلاعات بانکی افراد هستند. افراد برای می توانند با شارژ این کیف پول ها همه معاملات خود را به‌راحتی انجام دهند و نیز تمام اطلاعات پرداخت را به‌طور دیجیتالی در دستگاه تلفن همراه خود ذخیره کنند.
پی‌تک اشیا
یکی از مدرن ترین ابزارهای پی‌تک، پی‌تک اشیا است. ابتدا باید بدانیم اینترنت اشیا چیست و پی‌تک چگونه به آن ربط پیدا می کند؟ اینترنت اشیا این امکان را فراهم می کند که وسایل اطراف ما، از وسایل خانگی تا هر امکانات دیگری که نیاز داریم، به اینترنت متصل شوند. در مسیر ارتباط پی‌تک با اینترنت اشیا، این اتصال به اینترنت می تواند به تراکنش های مالی هم منجر شود. برای مثال، یخچال خانه که به اینترنت متصل شده است، می تواند بدون دخالت شما، تشخیص دهد که چه چیزهایی داخل یخچال کم است، آنها را می خرد و هزینه را از طریق پی‌تک اشیا پرداخت می کند! محبوبیت این ابزار پی‌تک، در بسیاری از نقاط دنیا به‌سرعت در حال افزایش است.
جمع‌بندی
در این مقاله، تلاش کردیم با زبانی ساده و با مثال هایی واضح، توضیح دهیم که پی‌تک چیست، چه کاربردی دارد و چگونه قرار است آینده پرداخت‌ها و تراکنش‌های مالی را تغییر دهد. این بخش از دنیای جذاب فناوری، این روزها به‌سرعت در حال پیشرفت است و با مزایای بی شماری که ایجاد می کند، دنیا چاره‌ای جز پذیرش آن ندارد.
