در دنیای پرداختهای آنلاین، حتی چند ثانیه تاخیر یا یک مغایرت کوچک میتواند فرآیند پردازش سفارش را دچار مشکل کند. هر بار که مشتری عملیات پرداخت را تکمیل میکند، کسبوکار باید مطمئن شود که مبلغ بهطور نهایی برداشت و تراکنش با موفقیت نزد PSP تایید شده است.
مرحلهای که این اطمینان را ایجاد میکند «اعتبارسنجی تراکنش» نام دارد؛ حلقهای حیاتی در زنجیره پرداخت که اگر درست مدیریت نشود، ممکن است باعث لغو سفارش، بازگشت وجه یا نارضایتی مشتری شود. زرینپال با ایجاد امکانات جدید در بخش مدیریت اعتبار سنجی تراکنشها، کنترل کامل این مرحله را بدون نیاز به درخواست پشتیبانی، در اختیار پذیرندگان قرار داده است تا امنیت و شفافیت چرخه پرداخت بهتر از همیشه تضمین شود.
اعتبارسنجی تراکنش چیست و چرا اهمیت دارد؟
در فرآیند پرداخت اینترنتی، مرحلهای مهم پس از انجام پرداخت در درگاه بانکی وجود دارد که به آن «اعتبارسنجی» یا Verify گفته میشود. در این مرحله، زرینپال از PSP استعلام میگیرد تا اطمینان پیدا کند تراکنش با موفقیت تکمیل شده و مبلغ واقعاً از حساب خریدار کسر و برای واریز به حساب پذیرنده ثبت شده است. این مرحله برای جلوگیری از مغایرتهای مالی ضروری است؛ چرا که تا پیش از اجرای آن، تراکنش نهایی محسوب نمیشود و اگر در بازهی زمان تعیینشده اعتبارسنجی انجام نشود، مبلغ پرداختی بهصورت خودکار به حساب خریدار بازگردانده خواهد شد.
دو شیوه برای اعتبارسنجی در زرینپال: خودکار و غیرخودکار
در حالت کلی، اعتبارسنجی پرداخت به دو صورت خودکار و غیر خودکار انجام میپذیرد. در حالت خودکار زرینپال بلافاصله پس از پرداخت موفق، تراکنش را نزد PSP اعتبارسنجی میکند. این روش برای اکثر کسبوکارها سادهترین و سریعترین راه است؛ یعنی فروشنده بدون نیاز به اقدام اضافه، از نهاییشدن سفارشها مطمئن خواهد بود.
مراحل پرداخت (اعتبارسنجی خودکار)
مرحله ۱ – پرداخت
- خریدار روی دکمه پرداخت در سایت یا اپ پذیرنده کلیک میکند.
مرحله ۲ — درخواست پرداخت به زرینپال
- پذیرنده یک payment request برای زرینپال ارسال میکند.
- زرینپال Authority میسازد و به پذیرنده اعلام میکند.
- خریدار با این Authority وارد صفحه پرداخت زرینپال (StartPay) میشود.
مرحله ۳ — اتصال به درگاه بانکی
- زرینپال از طرف پذیرنده، درخواست تراکنش را به PSP میفرستد.
- خریدار وارد صفحه پرداخت بانک میشود.
- نتیجه پرداخت از PSP به زرینپال ارسال میشود.
مرحله ۴ — اعتبارسنجی خودکار (نقطه کلیدی)
- زرینپال خودکار نتیجه تراکنش را از PSP اعتبارسنجی میکند.
- این یعنی نیازی به فراخوانی دستی verify توسط پذیرنده نیست.
نتیجه نهایی وضعیت تراکنش سریعتر مشخص میشود و خطای انسانی یا تأخیر سمت پذیرنده کاهش مییابد.
مرحله ۵ — بازگشت خریدار به پذیرنده
- خریدار به
callback_urlپذیرنده بازگردانده میشود و همراه پارامترهایStatusوAuthorityدرQueryStringارسال میکند. - پذیرنده درخواست verify را نیز میفرستد (برای ثبت نهایی در سیستم خودش).
- کد برگشتی بررسی و پرداخت نهایی میشود.
در مقابل، برخی پذیرندگان به دلیل نیازهای تجاری و فنی خاص ترجیح میدهند این مرحله را خودشان انجام دهند. در اعتبارسنجی غیر خودکار یا دستی، پذیرنده باید از طریق فراخوانی متد verify در API پرداخت، عملیات نهاییسازی تراکنش را انجام دهد. این گزینه معمولاً زمانی استفاده میشود که لازم است وضعیت تراکنش پیش از تأیید بررسی شود؛ مانند کنترل موجودی کالا، احراز هویت کاربر یا مدیریت ریسک سفارشهای خاص.
کنترل کامل اعتبارسنجی در زرینپال؛ هم در سطح درگاه و هم در سطح هر تراکنش
تا پیش از این، فرآیند اعتبارسنجی تراکنش در زرینپال همیشه بهصورت خودکار انجام میشد و اگر کسبوکاری نیاز به مدیریت این مرحله داشت، باید بهصورت مجزا از تیم زرینپال درخواست فعالسازی اعتبارسنجی غیر خودکار را ثبت میکرد. بهعبارت دیگر، تنظیم و انتخاب این رفتار در کنترل مستقیم پذیرنده نبود و صرفاً یک فرایند استثنایی محسوب میشد.
اکنون این روند به شکل بنیادین تغییر کرده است. زرینپال امکان مدیریت کامل رفتار اعتبارسنجی را مستقیماً در پنل پذیرندگان فراهم کرده است تا هر کسبوکار بتواند متناسب با فرآیند داخلی خود، شیوه انجام اعتبارسنجی را در سطح درگاه (برای همه پرداختها) انتخاب کند؛ یعنی هر زمان بخواهد، تنها با یک تغییر تنظیمات، پرداختها بهصورت کاملاً خودکار اعتبارسنجی شوند یا این عملیات بهطور دستی و توسط سیستم پذیرنده آغاز گردد.
مراحل پرداخت (اعتبارسنجی غیرخودکار)
مرحله ۱ – شروع خرید
- خریدار روی دکمه پرداخت کلیک میکند.
مرحله ۲ – ثبت درخواست پرداخت
- پذیرنده یک payment request برای زرینپال ارسال میکند.
- زرینپال Authority میسازد و به پذیرنده اعلام میکند.
- خریدار با این Authority وارد صفحه پرداخت زرینپال (StartPay) میشود.
مرحله ۴ – پرداخت در درگاه بانکی
- زرینپال از طریق PSP تراکنش را برای خرید ارسال میکند
- نتیجه پرداخت از PSP به زرینپال برمیگردد (اما هنوز تراکنش تأیید نهایی نشده)
مرحله ۵ – اعتبارسنجی دستی توسط پذیرنده
پس از بازگشت خریدار به پذیرند:
- زرینپال خریدار را با Status و Authority به
callback_urlپذیرنده هدایت میکند - پذیرنده متد verify زرینپال را فراخوانی میکند
- زرینپال تراکنش را به PSP اعتبارسنجی میکند
- نتیجه اعتبارسنجی را به پذیرنده برمیگرداند
این انعطافپذیری باعث میشود کسبوکارها بتوانند رفتار چرخه پرداخت را دقیقاً مطابق نیازهای عملیاتی خود تعریف کنند، بدون اینکه درگیر فرآیندهای پشتیبانی یا سفارشیسازی شوند. پذیرندگان نیز میتوانند از طریق پنل کاربری خود بخش اعتبار سنجی حالت پیشفرض پنل خود را مشاهده و نسبت به تغییر آن با توجه به نیاز خود اقدام نمایند.
متا دیتا برای کنترل لحظه ای تراکنش
علاوه بر این، زرینپال امکان دیگری نیز فراهم کرده که یک لایه بیشتر کنترل در اختیار پذیرنده قرار میدهد. با استفاده از پارامتر metadata.auto_verify در بدنه درخواست پرداخت، میتوان رفتار اعتبارسنجی را برای هر تراکنش بهصورت مستقل تعیین کرد. (مستندات فنی)
این موضوع بهویژه زمانی اهمیت پیدا میکند که بخشی از سفارشها نیازمند بررسی دقیقتری هستند. برای مثال، پذیرنده میتواند پرداختهای بالاتر از یک مبلغ مشخص را با auto_verify=false ارسال کند تا پیش از تأیید نهایی، وضعیت موجودی کالا یا صحت اطلاعات مشتری بررسی شود، درحالیکه سایر پرداختهای معمولی همچنان به شکل خودکار و بدون توقف، اعتبارسنجی شوند.
به این ترتیب، سیستم پرداخت پذیرنده میتواند منطق تصمیمگیری خود را براساس مبلغ، نوع محصول، سطح ریسک یا حتی رفتار کاربران تنظیم کند و اعتبارسنجی را به یک ابزار هوشمند برای مدیریت دقیق فرایند سفارش تبدیل نماید.
نکته کلیدی اینجاست که هر جا مقدار metadata.auto_verify ارسال شود، این مقدار همیشه نسبت به تنظیمات کلی درگاه در پنل اولویت خواهد داشت. نتیجه این طراحی، هماهنگی کامل وضعیت مالی بین زرینپال و سامانه پذیرنده و کاهش چشمگیر مغایرتها در چرخه فروش است.
چه زمانی اعتبار سنجی غیر خودکار را انتخاب کنیم؟
انتخاب اعتبارسنجی غیر خودکار زمانی بهترین گزینه است که کسبوکار پیش از نهاییشدن تراکنش نیاز به بررسی یا تصمیمگیری داخلی داشته باشد.
برای مثال، اگر کالا موجودی محدودی دارد و باید پیش از تایید سفارش وضعیت انبار چک شود، بهتر است عملیات اعتبارسنجی به تأخیر افتاده و پس از تایید موجودی انجام شود.
در معاملههای با مبلغ بالا یا ریسکپذیری بیشتر نیز انتخاب اعتبارسنجی غیرخودکار منطقیتر است؛ زیرا پذیرنده میتواند ابتدا هویت مشتری را صحتسنجی کرده، مرحلهی احراز را کامل کند یا شرایط سفارش را بازبینی کند و سپس تراکنش را بهطور رسمی نهایی کند.
به طور خلاصه اگر موضوع کاهش مغایرت برای شما در اولویت قرار دارد بهتری انتخاب روش غیر خودکار است. زیرا در شرایطی بروز خطا در مرحله بازگشت کاربر به سایت و نهایی نشدن خرید، فعالکردن اعتبارسنجی غیر خودکار باعث جلوگیری از کاهش مبلغ از حساب کاربر شده و مشکلات بعدی از جمله نیاز به استرداد وجه به حساب کاربر کاهش مییابد.
جمعبندی
در نهایت، زرینپال با اضافهکردن امکانات جدید برای مدیریت اعتبار سنجی تراکنشها، کنترل بیشتری در اختیار صاحبان کسبوکار قرار میدهد. اکنون پذیرندگان میتوانند:
- از طریق پنل شیوه کلی اعتبار سنجی را در هر زمان تغییر دهند
- از طریق metadata در سطح تکتراکنش، تصمیمات هوشمندانهتری بگیرند.
این انعطافپذیری باعث میشود فرآیند نهاییشدن پرداختها دقیقتر، امنتر و هماهنگتر با عملیات داخلی هر کسبوکار اجرا شود؛ موضوعی که هم تجربه مالی شفافتری برای پذیرنده رقم میزند و هم اعتماد کاربران نهایی را افزایش میدهد.
